دیفای چیست و چه کاربردی دارد؟

دیفای (DeFi) چیست؟

واژه دیفای از ترکیب انگلیسی Decentralized Finance گرفته شده که به معنای فایننس غیرمتمرکز است. این مفهوم، برای توصیف هرگونه خدمات مالی غیرمتمرکز، از ارز دیجیتال گرفته تا بلاکچین، به کار می‌رود و هدف اصلی آن، از بین بردن واسطه‌های مختلف در معاملات رمزارزها است. در حقیقت DeFi زیرمجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) محسوب می‌شود که به طور ویژه بر امور مالی مبتنی بر قراردادهای هوشمند تمرکز دارد. امروزه اکثر پروژه های DeFi در بستر بلاکچین اتریوم و زنجیره هوشمند بایننس فعالیت دارند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.

منظور از فایننس غیرمتمرکز یا متمرکز چیست؟

متمرکز بودن امور مالی یک کشور، به این معناست که بازار مالی آن تحت مدیریت کامل مقامات و بانک‌ مرکزی قرار دارد. در دنیای امروز، فایننس غیرمتمرکز شرایطی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که باعث کمرنگ‌تر شدن سیستم‌های مالی سنتی و دخالت دولت‌ها می‌شود. بنابراین با ظهور این نوآوری سیستم‌های مالی، مستقل از دولت و بانک مرکزی عمل می‌کنند. به طوری که سرمایه‌گذاران کنترل مستقیم بر دارایی خود دارند. به این خدمات مالی، فایننس (وثیقه) یا امور مالی غیرمتمرکز گفته می‌شود.

کاربرد ارزهای DeFi چیست ؟

امور مالی حوزه گسترده‌ای از فعالیت‌ها را شامل می‌شود که این فعالیت‌ها در امور مالی غیرمتمرکز به دلیل ماهیت دیجیتال و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال گسترده‌تر نیز هستند. ایجاد و استفاده از استیبل کوین‌ها، پلتفرم‌های وام‌دهی و سپرده‌گذاری، پروتکل‌های ترید و سرمایه‌گذاری، بیمه، کشت سود، ابزارهای پرداخت و صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز از جمله کاربردهای مهم دیفای هستند.

مزایای اصلی DeFi چیست؟

دنیای مالی سنتی به نهادهایی مانند بانک (به‌عنوان واسطه) و دادگاه (به‌عنوان داور) وابسته است. برنامه‌های دیفای اما به هیچ واسطه یا داوری نیاز ندارند. این کدِ برنامه‌نویسی است که چگونگی حل‌و‌فصل اختلافات احتمالی را مشخص می‌کند. از همه مهم‌تر، کاربران بر دارایی‌های خود کنترل و نظارت کامل دارند.

در آرمان‌شهر دیفای هیچ‌کس نمی‌تواند پول شما را مصادره کند، بر امور مالی زندگی‌تان نظارت داشته باشد یا از معامله شما با فرد دیگری جلوگیری کند. همچنین فساد و سرقت به ‌حداقل می‌رسد، چون همه‌چیز برای همه شفاف است.

علاوه بر ازبین‌رفتن واسطه‌ها، استفاده از دیفای می‌تواند هزینه ها را کاهش ‌دهد و امکان ایجاد یک سیستم مالی آسیب‌ناپذیر را فراهم کند. اگرچه حذف بانک‌ها و سازمان‌های متمرکز از دنیای مالی به این سادگی‌ها امکان‌پذیر نیست، اما به نظر می‌رسد در آغاز یک جریان قدرتمند قرار داریم.

به‌لطف بلاک چین می‌توان به پیشرفت حوزه امور مالی غیرمتمرکز امیدوار بود. داده روی بلاک چین ذخیره شده و بین تمام افرادی که به شبکه متصل هستند پخش می‌شود. با این فناوری، احتمال تغییر اطلاعات، سانسور یا از کار افتادن سیستم تقریباً از بین می‌رود.

چگونه از طریق دیفای درآمد داشته باشم؟

ارزش نهفته در پروژه‌های Ethereum DeFi در حال انفجار است، زیرا طبق گزارشات بسیاری از کاربران درآمد زیادی از این طریق کسب می‌کنند.

همانطور که در بالا ذکر شد، با استفاده از برنامه‌های وام مبتنی بر اتریوم، کاربران می‌توانند با وام دادن پول خود و ایجاد سود از بهره وام‌ها “درآمد منفعل” ایجاد کنند. تولید محصول، که در بالا توضیح داده شد، امکان بازدهی حتی بیشتر، اما با ریسک بیشتر را دارد.

دیفای این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا از قابلیت وام دهی دیفای استفاده کنند تا دارایی‌های رمزنگاری شده خود را برای تولید بهترین بازده ممکن به کار بگیرند. با این حال، این سیستم‌ها پیچیده هستند و اغلب فاقد شفافیت هستند.

آیا سرمایه‌گذاری در دیفای امن هست؟

نه، پرریسک است. بسیاری بر این باورند که دیفای آینده مالی جهان است و سرمایه گذاری زودهنگام در این فناوری غیر متمرکز می‌تواند به دستاوردهای عظیم منجر شود.

اما تشخیص پروژه‌های خوب از بد برای تازه واردان دشوار است. از و پروژه‌های بد بسیاری  نیزوجود داشته است.

با افزایش فعالیت و محبوبیت دیفای تا سال ۲۰۲۰، بسیاری از برنامه‌های دیفای ، مانند YAM meme coin، خراب شده‌اند و سرمایه بازار را از ۶۰ میلیون دلار به ۰ دلار در ۳۵ دقیقه رسانده‌اند. سایر پروژه‌های دیفای از جمله هات داگ و پیتزا نیز به همین سرنوشت دچار شدند و سرمایه گذاران زیادی سرمایه خود از دست دادند.

علاوه بر این، اشکالات دیفای متأسفانه هنوز هم بسیار رایج هستند. قراردادهای هوشمند قدرتمند هستند، اما وقتی قوانین در پروتکل ایجاد می‌شوند، نمی‌توان دیگر تغییراتی در آن‌ها ایجاد نمود، که معمولاً اشکالات را دائمی و در نتیجه ریسک را افزایش می‌دهد.

مزایای اصلی دیفای چیست؟

دنیای مالی سنتی به نهادهایی مانند بانک (به‌عنوان واسطه) و دادگاه (به‌عنوان داور) وابسته است. برنامه‌های دیفای اما به هیچ واسطه یا داوری نیاز ندارند. این کدِ برنامه‌نویسی است که چگونگی حل‌و‌فصل اختلافات احتمالی را مشخص می‌کند. از همه مهم‌تر، کاربران بر دارایی‌های خود کنترل و نظارت کامل دارند.

در آرمان‌شهر دیفای هیچ‌کس نمی‌تواند پول شما را مصادره کند، بر امور مالی زندگی‌تان نظارت داشته باشد یا از معامله شما با فرد دیگری جلوگیری کند. همچنین فساد و سرقت به ‌حداقل می‌رسد، چون همه‌چیز برای همه شفاف است.

علاوه بر ازبین‌رفتن واسطه‌ها، استفاده از دیفای می‌تواند هزینه‌ها را کاهش ‌دهد و امکان ایجاد یک سیستم مالی آسیب‌ناپذیر را فراهم کند. اگرچه حذف بانک‌ها و سازمان‌های متمرکز از دنیای مالی به این سادگی‌ها امکان‌پذیر نیست، اما به نظر می‌رسد در آغاز یک جریان قدرتمند قرار داریم.

به‌لطف بلاک چین می‌توان به پیشرفت حوزه امور مالی غیرمتمرکز امیدوار بود. داده روی بلاک چین ذخیره شده و بین تمام افرادی که به شبکه متصل هستند پخش می‌شود. با این فناوری، احتمال تغییر اطلاعات، سانسور یا از کار افتادن سیستم تقریباً از بین می‌رود.

دیفای ۲ چیست ؟

همانطور که در بخش چالش‌های پروژه‌های دیفای چیست گفته شد، پروتکل‌های دیفای علی‌رغم تمام مزایایی که برای کاربران شبکه‌های بلاک چینی فراهم کرده‌اند معایبی نیز دارند. علاوه بر معایب عمومی این پروژه‌ها که در بخش قبلی به آن اشاره شد، چند مشکل اساسی نیز در ساختار این پروژه‌‌ها وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

• عدم استفاده از نقدینگی جمع شده در پلتفرم‌ها
• مدیریت پلتفر‌ها به صورت متمرکز و عدم استفاده از «سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز» (DAO)
• احتمال ضرر تامین کنندگان نقدینگی با تغییر در نسبت بین توکن‌های موجود در استخر. به این نوع ضرر، «ضرر ناپایدار» (Impermanent Loss) گفته می‌شود.

هدف دیفای ۲ در واقع حل مشکلات مربوط به دیفای ۱ و بهبود تجربه کاربری این پلتفرم‌ها است. یکی از اقدامات اصلی که در اپلیکیشن‌های دیفای ۲ صورت گرفته است استفاده از سیستم‌های بیمه برای مدیریت ضررهای احتمالی تامین کنندگان نقدینگی است. در این حالت کاربران با پرداخت مبلغ کم دارایی‌های خود را در برابر نوسانات قیمتی شدید بیمه می‌کنند.

یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های دیفای ۲ با دیفای ۱ استفاده از نقدینگی اضافه موجود در استخرهای نقدینگی در فعالیت‌های مختلف است. در دیفای ۱ با استیک کردن نقدینگی در استخر، توکن‌های (Liquidity Provider | LP) پروتکل به کاربر اهدا می‌شود و او می‌تواند از این توکن‌ها تنها در بسترهای کشت سود استفاده کند. در دیفای ۲ یک گام فراتر رفته و از توکن‌های LP استفاده شده در بسترهای کشت سود به عنوان وثیقه برای دریافت وام یا تولید توکن‌های جدید مشابه فرایند پروژه میکر استفاده می‌شود.

معرفی مشهورترین پروژه‌های دیفای

نام برخی از بهترین پروژه های DeFi را که اخیراً توجه کاربران زیادی را به خود جلب کرده‌ عبارتند از

• صرافی یونی سواپ (Uniswap)
• چین لینک (LINK)
• رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin)
• آوه (Aave)
• پنکیک سواپ (CAKE)
• پروژه استیبل کوین دای (Dai)
• کامپوند (Compound)
• یرن فایننس (Yearn finance)
• یام فایننس (Yam finance)
• کرو فایننس (Curve finance)

جمع بندی

در نهایت می توان گفت که دیفای و ارزهای آن، خدمتی انکار ناپذیر به تکنولوژی و اقتصاد نوین بشری بوده اند. قابلیت های بسیار زیاد این بخش از دنیای ارز دیجیتال، می تواند به ما در انجام فعالیت های مالی کمک شایانی بکند. با افزایش مقبولیت ارزهای دیجیتال و تقاضا برای آن ها، سیستم دیفای هم کم کم جا می افتد و جایگاه خودش در زندگی روزمره ی ما را به طور کامل به دست می آورد.