ذخیره پول!
قبل از اینکه به صورت تخصصی به موضوع اصلی این مقاله یعنی کیف پول ارز دیجیتال بپردازیم. باید کمی در مورد روش های ذخیره پول با هم صحبت کنیم. به این فکر کنید که چگونه پول نقد واقعی خود را ذخیره میکنید. قطعا آن را در دستان خود نگه نمیدارید، بلکه آن را در کیف پول یا در یک حساب بانکی ایمن ذخیره میکنید. کیف پول ارزدیجیتال نیز از همان اصول اصلی پیروی میکند. با داشتن یک کیف پول رمزنگاری شده، توانایی ارسال و دریافت بیت کوین و سایر کریپتوکارنسیها را خواهید داشت.
ولت یا کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
ولت یا کیف پول ارز دیجیتال در کل یک نوع برنامه نرم افزاری است که قابلیت ذخیره کردن کلیدهای خصوصی و عمومی را در خود دارد. ولت امکان اتصال به بلاک چین های گوناگون و امکان ارسال یا دریافت ارز دیجیتال را برای شما فراهم میکند. اگر والت ارز دیجیتال را شبیه به یک حساب بانکی در نظر بگیریم. کلید خصوصی همان رمز عبور یا پسورد حساب، و کلید عمومی همان شماره حساب شما محسوب میشود. بنابراین اگر خواهان استفاده از بیت کوین یا هر رمز ارز دیگری هستید، به یک کیف پول ارز مجازی نیاز دارید.
فرایند انتقال و دریافت
به عنوان مثال وقتی که فردی برای شما بیت کوین ارسال میکند. در واقع دارد عدم مالکیت این بیت کوینها را امضاء و مالکیت آنها را به آدرس والت شما انتقال میدهد. برای اینکه بعدا هم بتوانید این کوینها را خرج کنید یا برای کسی ارسال کنید. کلید خصوصی ذخیره شده در کیف پول ارز دیجیتال شما باید با آدرس عمومی که برای آن فرستاده و امضاء شدهاند، همخوانی داشته باشد. اگر کلیدهای عمومی و خصوصی باهم مطابقت داشته باشند، موجودی ولت ارز دیجیتال شما افزایش، و موجودی والت فرد فرستنده کاهش پیدا میکند. بنابراین همانطور که میبینید، بهصورت فیزیکی هیچ پولی رد و بدل نمیشود. تراکنشها هم تنها با استفاده از سابقه تراکنش در بلاک چین و تغییر موجودی در کیف پول رمز ارز شما امضاء میشوند.
کلید عمومی و کلید خصوصی
در درون هر کیف پول دو رشته متنی بلند وجود دارد: کلید خصوصی (Private Key) و کلید عمومی (Public Key).
در واقع اگر بخواهیم دقیق تر این موضوع را بررسی کنیم. وظیفه اصلی برنامه کیف پول این است که این دو کلید را ذخیره کند. زیرا این کلیدها هستند که نشان میدهند شما مالک مقداری ارز دیجیتال هستید یا خواهید بود.
در کیف پولهای جدید ممکن است هرگز این کلیدها را نبینید و اصلاً نیازی هم نیست که کیف پول این کلیدها را به شما نشان دهد.
کلید خصوصی چیست؟
کلید خصوصی رشتهای متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که مانند رمز کارت بانکی شما عمل میکند.
به زبان ساده، از کلید خصوصی برای خرج کردن دارایی استفاده میشود. در واقع کلید خصوصی را میشود همان دارایی یک کیف پول دانست. اگر کسی کلید خصوصی کیف پول شما را داشته باشد به راحتی میتواند موجودی کیف پول را منتقل کند.
هرگز نباید کلید خصوصی را در اختیار کسی قرار دهید.
طول و پیچیدگی کلید خصوصی باعث میشود هکرها نتوانند آن را به راحتی حدس بزنند. اما، همین طول و پیچیدگی برای کاربران کیف پولها هم مایه دردسر است.
بنابراین در بیشتر کیف پولها، بهجای این کد طولانی و گیجکننده، عبارتی بین ۱۲ تا ۲۴ کلمه در قالب «عبارت بازیابی» (Mnemonic phrase یا Seed phrase) به شما داده میشود.

عبارت بازیابی (بک آپ) کیف پول چند کلمه انگلیسی (معمولاً ۱۲ یا ۲۴ کلمه) است که از کلید خصوصی تولید شده است. مانند کلید خصوصی، نباید این عبارت را هم به کسی بدهید. اگر کیف پول شما پاک شود، با داشتن این کلمات میتوانید دارایی خود را دوباره بازیابی کنید.
اما وقتی نباید کلید خصوصی را در اختیار کسی قرار دهیم، شبکه چگونه متوجه میشود که کلید خصوصی درست است؟ چگونه مطمئن شویم رمزعبور صحیح است وقتی آن را نداریم؟ اینجاست که کلید عمومی به کار میآید.
کلید عمومی چیست؟
کلید عمومی هم مانند کلید خصوصی رشتهای متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که از نظر ریاضی با کلید خصوصی پیوند دارد و به نوعی این دو کلید مکمل یکدیگر هستند.
کاربرد اصلی کلید عمومی این است که اشتراک گذاری آن هیچ مشکلی ندارد. که در آن بدون افشای کلید خصوصی، صحت تراکنش به شبکه اثبات میشود. در حقیقت بدون اینکه نیاز باشد کلید خصوصی را به کسی بدهیم. شبکه با کلید عمومی میتواند اطمینان حاصل کند که تراکنش از کیف پول شما ارسال شده است. آدرس کیف پول که در ادامه به آن میپردازیم هم از کلید عمومی تولید میشود.
آدرس کیف پول چیست؟
همان طور که گفتیم، در بیشتر کیف پولها ما بهطور مستقیم نمیتوانیم کلید خصوصی و کلید عمومی را ببینیم و واقعاً نیازی هم به اینها نداریم. همین که از کلمات بازیابی کیف پول بهخوبی محافظت کنیم کافی است. اما با آدرس کیف پول زیاد سروکار خواهیم داشت و باید به آن توجه ویژه تری داشته باشیم.
آدرس کیف پول هم رشتهای متنی منحصر به فرد از حروف و اعداد انگلیسی است. درست مانند شماره حساب، میتوانیم آن را در اختیار فرستنده قرار بدهیم تا برای ما ارز دیجیتال ارسال کند.
از طرفی دیگر، برای ارسال ارز دیجیتال به شخص (فرد یا صرافی) فقط کافی است آدرس کیف پول گیرنده را داشته باشیم. فراموش نکنید آدرس کیف پول با کلید عمومی تفاوت زیادی دارد.
برای اینکه با شکل یک آدرس کیف پول آشنا شوید، در اینجا آدرس کیف پولی را که گفته میشود متعلق به ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین است آوردهایم:
۱A۱zP۱eP۵QGefi۲DMPTfTL۵SLmv۷DivfNa
آدرس کیف پول
همان طور که میبینید. آدرس کیف پول ترکیبی نامرتب از حروف کوچک و بزرگ انگلیسی و ارقام است. نگران نباشید، نیازی به حفظ کردن آدرس کیف پول خود ندارید. میتوانید آن را در هنگام نیاز کپی کنید. یا با استفاده از دوربین تلفن همراه خود آدرس را با اسکن یک کد QR وارد کنید.
در بیشتر کیف پولها از قسمت دریافت (Receive) امکان دریافت آدرس کیف پول وجود دارد.
همچنین در برخی از ارزهای دیجیتال مانند ریپل و ایاس، علاوه بر آدرس کیف پول، با مفهوم دیگری به نام ممو یا تگ سروکار داریم و کاربردشان ایجاد نوعی دسته بندی برای داراییهای یک آدرس است. بنابراین، اگر با ارزهای دیجیتالی مثل ریپل یا ایاس کار میکنید و مثلاً قصد دارید دارایی خود را به صرافی واریز کنید. حتماً در کیف پول خود علاوه بر آدرس، تگ یا ممویی را هم که صرافی به شما داده است وارد کنید تا داراییتان گم نشود.
امانی یا غیرامانی بودن
آیا کیف پولی که از آن استفاده میکنید کلمات بازیابی (به طور کلی بک آپ) یا کلید خصوصی را در اختیارتان قرار میدهد؟ اگر بله، کیف پول شما غیرامانی است و اگر نه، با یک کیف پول امانی طرف هستید.
در حقیقت، ویژگی تعیین کننده امنیتی کیف پول، امانی (Custodial) یا غیرامانی (Non-custodial) بودن آن است.
همان طور که از اسمش مشخص است، در کیف پولهای امانی، دارایی شما به امانت از طرف شما نگهداری میشود و در حقیقت شما به طور مستقیم بر دارایی خود کنترل ندارید. بهعنوان یک نمونه بارز، کیف پولهای موجود در صرافیها کیف پولهای امانی هستند.
اگر بخواهیم این وضعیت را در قالب یک مثال بیان کنیم. مثل این است که پول خود را در بانک نگهداری کنید.
در واقع، بیشتر کیف پولهای امانی برای ورود به کیف پول به شما نوعی گذرواژه ارائه میکنند که اصلاً معادل با کلید خصوصی شما نیست.
کیف پولهای امانی معمولاً مناسب افرادی هستند که تازه وارد دنیای کریپتو شدهاند و دربارهٔ عملکرد کیف پول یا چگونگی دریافت و ذخیره کلید خصوصی دانش چندانی ندارند.
مزایای کیف پول امانی
علاوه بر این، همان طور که اشاره کردیم، بیشتر صرافیها و پلتفرمهای معاملاتی متمرکز هم کیف پولهای امانی در اختیار کاربرهای خود قرار میدهند. در این شرایط کیف پول امانی میتواند مزیت داشته باشد. چراکه معاملهگران به داراییهای خود دسترسی سریع و آسان دارند. معامله گران به راحتیِ چند کلیک، در عرض چند ثانیه میتوانند بدون پرداخت کارمزد شبکه وارد معاملات روزانه شوند.
در مقابل، کیف پولهای غیرامانی همان خانههایی هستند که کلید به خودتان سپرده میشود و صاحبخانه دیگر کاری با کلید شما ندارد.
در این وضعیت، امنیت خانه بسیار بیشتر است. اما فراموش نکنید که اگر کلیدتان را گم یا به فرد دیگری بدهید، هیچکاری از دست شما یا شخص دیگری ساخته نیست. مسئولیت نگهداری کلیدهای خصوصی در کیف پولهای غیرامانی فقط برعهده خودتان است.
انواع کیف پول ارز دیجیتال
کیف پول های ارز دیجیتال انواع مختلفی دارند. اما به طور کلی در دو دسته کیف پول های گرم Hot Wallet و کیف پول های سرد Cold Wallet تقسیم شده اند که هر کدام از آن ها نیز انواع گوناگونی دارند. در ادامه به بیان انواع مختلف والت های گرم و سرد و ویژگی های آن ها پرداخته می شود.
والت دسکتاپ:
این نوع کیف پول ها را باید دانلود کرده و روی لپتاپ یا کامپیوترتان نصب کنید. تنها راه دسترسی به این گونه والت ها هم فقط از طریق دستگاهی است که برنامه روی آن نصب شده است. ولت های دسکتاپ تقریبا امنیت بالایی دارند، اما اگر کامپیوترتان هک یا آلوده به ویروس و بدافزار شود، ممکن است امنیت داراییهایتان را هم به خطر بیندازند.
والت آنلاین:
این نوع والتها روی فضای ابری (Cloud) ذخیره میشوند و از طریق هر دستگاهی در هر مکانی قابل دسترسی هستند. با اینکه استفاده از این نوع ولت های ارز دیجیتال راحت تر است، اما مشکلی که وجود دارد این است که کیف پول های آنلاین کلیدهای خصوصی شما را نیز به صورت آنلاین ذخیره کرده و توسط یک سوم شخص کنترل میشوند که در این صورت، امنیت آنها را بسیار کاهش داده و در برابر هک و دزدی آسیبپذیر میکند. از انواع ولت های آنلاین کیف پول بلاک چین و کیف پول کوین بیس را میتوانیم معرفی کنیم.
والت موبایل:
این نوع ولت ها اپلیکیشنی هستند که باید روی موبایلتان نصب کنید. استفاده از کیف پول های موبایل نسبت به نسخهی دسکتاپ راحتتر است. از طرفی این نوع کیف پولها کاربردیتر هم هستند چراکه گوشی موبایل به نسب کامپیوتر بیشتر در دسترس است.
از انواع ولت های نرم افزاری یا گرم میتوانیم کیف پول کوینومی، کیف پول اکسودوس، کیف پول تراست والت، کیف پول اتمیک، کیف پول مایسلیوم، کیف پول الکتروم، کیف پول جکس، متامسک، ترون والت، کیف پول BRD، اینفینیتو والت، کیف پول گواردا و مای اتر والت را نام ببریم.
کیف پول سخت افزاری یا سرد
این نوع ولت ها بخاطر اینکه کلید خصوصی شما را درون خود دستگاه ذخیره میکنند، به نسبت کیف پول های نرمافزاری امنیت بیشتری دارند. شکل این نوع والت ها شبیه به یک دستگاه USB است که قابلیت اتصال به کامیپوتر را دارند. حالا بسته به نوع والتی که انتخاب میکنید، اگر همانند لجر نانو اس یا ترزور یک صفحه نمایش روی آن تعبیه شده باشد، به راحتی و بدون نیاز به کامپیوتر میتوانید تراکنشهایتان را کنترل کنید.
از انواع ولت های سخت افزاری یا سرد میتوانیم کیف پول لجر نانو اس، کیف پول ترزور و کیف پول کول والت اس را نام ببریم.
کیف پول کاغذی
استفاده از این نوع ولت ها بسیار ساده است. بعد از کیف پول های سخت افزاری ارز دیجیتال، بیشترین امنیت را دارا هستند. با اینکه عبارت “پیپر” یا “کاغذی” معنی کپی یا پرینت کلیدهای خصوصی و عمومی روی کاغذ را تداعی میکند. اما کیف پول کاغذی را میتوانیم یک نوع نرمافزار در نظر بگیریم، که برای تولید کلیدهای خصوصی و عمومی که حالا بعدا قابلیت پرینت شدن را دارند، استفاده میشوند. نحوه انتقال و دریافت ارز دیجیتال هم بسیار ساده است. تنها کاری که باید انجام بدهید این است که برای دریافت ارز، آدرس کلید عمومی را برای فرد ارسال کننده بفرستید.
چه کیف پولی انتخاب کنیم؟
حالا که با انواع مختلف کیف پول آشنا شدیم. احتمالاً میپرسید که بین این همه گزینه، کیف پول مناسب شما کدام است.
برای پاسخ به این پرسش، باید گفت که هیچ کیف پولی بهترین و تأیید شده ترین کیف پول نیست. شما خودتان باید نیازها و اهداف خود را بشناسید و دقیقاً بدانید چه انتظاری از کیف پولتان دارید.
مثلاً کسی که قصد دارد میلیونها دلار سرمایه را ذخیره کند. احتمالاً نباید به سراغ کیف پول تحتوب برود. یا کسی که از امنیت کامپیوتر شخصی خود اطمینان ندارد. احتمالاً بهتر است از یک کیف پول موبایلی بهجای کیف پول دسکتاپ استفاده کند.
امنیت معیار اصلی انتخاب کیف پول
سه معیار اصلی قبل از انتخاب یک کیف پول: امنیت، امنیت و امنیت!
بدون شک، قبل از بررسی هر چیز دیگری، ابتدا باید مطمئن شوید کیف پول مدنظرتان امن است. هر چه باشد پای پولهایی وسط است که با زحمت به دست آوردهاید.
امنیت و اعتبار کیف پول بر تمام معیارهای دیگر ارجحیت دارد. بهعنوان مثال، اگر کیف پولی از ارز دیجیتال شما پشتیبانی میکند. اما کمتر از ۱,۰۰۰ نصب دارد یا حرف و حدیث پشت آن زیاد است، بهتر است قید آن را بزنید.
استفاده از کیف پول شخصی یا صرافی
دو روش برای نگهداری ارز های دیجیتالی وجود دارد. اولین روش نگهداری در صرافی های ارز دیجیتال می باشد در این حالت پس از خرید، آن ها را نزد صرافی ها نگهداری می کنید که هزینه ای برای شما ندارد اما در صورتی که بخواهید آن ها را از صرافی ها پس بگیرید نیاز به انتقال ارز های دیجیتالی به کیف پول شما می باشد که این فرآیند انتقال مانند سایر فرآیند ها شامل کارمزد می شود.
اما در صورتی که از امنیت رمز ارز های خود در کارگزاری ها مطمئن نباشید می توانید آن ها را نزد خود و در یکی از انواع والت هایی که قبلاً ذکر شد نگهداری کنید. لازم به ذکر می باشد که نوع نگهداری شما تضمین کننده امنیت ارزهای دیجیتالی نمی باشد زیرا در صورتی که فردی بتواند به کد های شخصی شما دسترسی پیدا کند به راحتی می تواند صاحب رمز ارز های شما شود.
آیا ارسال ارز دیجیتال توسط والت و کیف پول کارمزد دارد؟
جواب مستقیمی برای این سوال وجود ندارد. در کل، کارمزد تراکنش ارزهای دیجیتال بسیار کمتر از کارمزدی است که مثلا در هنگام انتقال پول توسط بانک انجام میدهید. گاهی اوقات این کارمزدها به عنوان کارمزد پردازش برای انجام نوع خاصی از تراکنش به ماینرهای شبکه پرداخت شده و در برخی از تراکنشها، اصلا کارمزدی از شما کسر نمیشود. حتی گاهی اوقات امکان تعیین کارمزد توسط خود شما نیز وجود دارد که در زمان انجام تراکنش و ارسال و دریافت ارز دیجیتال، تاثیرگذار است.
بهترین والت ارز دیجیتال کدام است؟
اگر بخواهیم بهترین والت ها را برای شما لیست کنیم، تمومی ندارد. اما قبل از انتخاب ولت، یک سری نکات را باید در نظر بگیرید:
- آیا کیف پول انتخابی شما برای خرید و فروش روزانه ارز دیجیتال مناسب است یا مدت زمانی طولانی قرار است ارزهایتان را نگهداری کنید؟
- فقط یک ارز دیجیتال قرار است نگهداری کنید یا چند ارز؟
- آیا لازم است که همیشه و هرجا به والتتان دسترسی داشته باشید؟
حالا با پاسخ به سوالات بالا و مطالبی که گفته شد، میتوانید بهترین کیف پول مناسب خودتان را انتخاب کنید.