در طول مدت چند سال گذشته، بلاک چین به یکی از حوزههای کاری داغ و جدید برای اشخاص مختلف تبدیل شده است. براساس نظرسنجی «دیلویت» (Deloitte Insights)، ۸۶ درصد از شرکتکنندگان اعتقاد دارند که فناوری بلاک چین هنوز جای کار بسیاری دارد. درنهایت هرگوشهای کاربردهای آن را خواهیم دید. در نظرسنجی دیگری که «آپورک» (Upwork)، بزرگترین شبکه فریلنسرهای جهان، انجام داده است، نتایج نشان داده این بود که بلاک چین جزء ۲۰ مهارتی است که بیشترین سرعت رشد را ازآنِ خود کرده است. نکته جالبتر این جاست که در مشاغل مربوط به بلاک چین تعداد متخصصان نسبتاً کم و تعداد فرصتهای شغلی فراوان است.
صنایع، استارتآپها، شرکتهای فناوری و حتی دولتها اکنون در حال استخدام متخصصان بلاک چین هستند. افراد مختلف میتوانند در حوزههای نویسندگی و تولید محتوا، توسعه نرمافزار، مشاور بلاک چین، معمار بلاک چین، تحلیلگر، مدیر پروژه و معاملهگر مشغول کار شوند. از آنجایی که بلاک چین فناوری نسبتاً جوانی به حساب میآید و مدت کوتاهی است که در سطح جهان مطرح شده، ظرفیت زیادی برای کار خواهد داشت. حتی ممکن است در آینده فرصتهای شغلی بسیار بیشتری نیز بهوجود بیاید و افراد زیادی وارد این حوزه شوند. البته باید خاطرنشان کرد که بلاک چین و ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ هم شاهکار کرده و جای هیچ حرفوحدیثی را باقی نگذاشتند.
شاید شما نیز قابلیت انجام این کارها را دارید و میتوانید از این راه کسب درآمد کنید. همانگونه که خیلیها در ایران و جهان در حال حاضر از این راه پول درمیآورند.
نویسنده محتوا
تقاضا برای تولید کننده محتوا در حوزه بلاک چین بهصورت باورنکردنی در حال افزایش است. ولی فکر نکنید که این فرصت شغلی ویژه بدینمعنی است که میتوانید بهراحتی وارد آن شوید. جدای از دانش گسترده درزمینه فناوری بلاک چین، باید از مهارتهای لازم درزمینه نوشتن مطالب علمی برای محصولات و خدمات بلاک چینی برخوردار باشید. این فرصت شغلی بیشتر بهصورت فریلنسری است. پس درباره درآمد، امنیت شغلی، ضمانت کاری و… تضمین خاصی وجود ندارد.
نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که بازه درآمد در این شغل بسیار گسترده است. یعنی این امکان وجود دارد که تولیدکننده محتوا در حوزه بلاک چین درآمد اندکی داشته و فرد دیگری با همین عنوان شغلی، آورده بیشتری از آن خود کند. با این حال، شرکتهای فعال در حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال به نویسنده محتوا به صورت میانگین چیزی بین ۴۰ تا ۸۰ هزار دلار در سال را پرداخت میکنند. مبالغ کمتر و بیشتری از این مقدار وجود دارد؛ ولی این بازه درآمدی رایج است.
برخلاف تصور برخی افراد، برای تبدیل به نویسنده محتوای کاربلد لازم نیست از تمام جنبههای فنی بلاک چین آگاه باشید. ولی افرادی که تازه به این حوزه وارد میشوند، باید اطلاعات ابتدایی لازم را بدانند و در جستوجو و پژوهش نیز توانمندی کافی داشته باشند. علاوه بر این، تولید کنندگان محتوا در حوزه بلاک چین باید به مهارتهای نوشتن و ادبیات مسلط باشند و مطالعه بسیاری کنند. فعالان حوزه بلاک چین باید همهروزه با مطالب جدید دنیای اینترنت همراه باشند تا از قافله جا نمانده و توانایی نوشتن مطالب جذاب و جدید را در خود حفظ کنند.
نویسندگی در این حوزه مستلزم مدرک تحصیلی خاصی نیست. ولی دیدن آموزش و کارکردن برای کسب تجربه میتواند کمک شایانی به شما کند. با این حال، اگر علاقهمندید تا دورههای خاصی را برای نویسندگی محتوا بگذرانید، میتوانید به وبسایتهای مختلف آموزش آنلاینی مانند هاباسپات آکادمی (HubSpot Academy)، اسکیلشیر (Skillshare)، اوپنتواستادی (Open2Study) و یودمی (Udemy) مراجعه کنید.
برای یادگیری درباره حوزه بلاک چین و ارز دیجیتال وبسایتهای ایرانی و خارجی زیادی وجود دارند. از آنجایی که وبسایت Bcc-Holding نیز بهصورتی حرفهای درزمینه بلاک چین و ارزهای دیجیتال فعالیت میکند، میتواند منبع بسیار جامع و کاملی از اطلاعات باشد. از دیگر وبسایتهای آموزشی میتوان به کورسرا (Coursera)، یودمی (Udemy) آکادمی خان (Khan Academy) و آیبیام (IBM) اشاره کرد که به دلیل اطلاعات جامع و مفیدشان، میتوانند منابعی مناسب برای یادگیری باشند.
توسعهدهنده بلاک چین
توسعهدهنده بلاک چین با توانایی خود به کمک شرکتها آمده و با توانایی جستوجو و بررسی پلتفرمهای مختلف، شغل پرطرفداری است. شاید امروزه توسعه بلاک چین قابلعرضهترین شغل در این حوزه باشد. به دلیل آنکه مردم مشتاق یادگیری و بهدستآوردن مزایای بلاک چین هستند. این دسته از افراد باید در جزئیات دقیق باشند؛ زیرا شغل آنها شغلی درجهیک است. توسعهدهندگان بلاک چین افرادی هستند که اپلیکیشنهای بلاک چینی را توسعه میدهند.
بررسی قراردادهای هوشمند (Smart Contract Auditor)
رسته شغلی بررسی یا حسابرسی قراردادهای هوشمند جزو مشاغل توسعهای بلاک چین است. حسابرس کدنویسی قرارداد هوشمندِ استفادهشده برای تعامل با ارز دیجیتال یا بلاک چین را بهصورت روشمند بررسی و تحلیل میکند. این فرایند با هدف یافتن خطاها و مشکلات و آسیبپذیریهای امنیتی در کد قرارداد انجام میشود تا مشکلات حل شود و قرارداد بهبود پیدا کند. بهطورکلی، حسابرسی قرارداد هوشمند یک ضرورت است؛ چون بیشتر قراردادها با داراییهای مالی یا آیتمهای باارزش سروکار دارند. ناگفته نماند حسابرس دقیق و باتجربه میتواند ساعتی ۲۵۰ تا ۱,۰۰۰ دلار دستمزد دریافت کند.
شخصی که عملیات بررسی قراردادهای هوشمند را برعهده دارد، برای انجام این کار باید درزمینه برنامهنویسی و توسعه نرمافزار متخصص و با زبانهای برنامهنویسی کار کرده باشد تا بتواند کد قراردادها را بررسی کند. افزونبراین، اصول زبان سالیدیتی و بلاک چین اتریوم را هم باید بداند و با قراردادهای هوشمند هم سروکار داشته باشد؛ یعنی روش کارشان را بداند. دوره آکادمی خان در این زمینه گزینه مناسبی است.
معمار بلاک چین (Architect Blockchain)
معمار یا طراح بلاک چین مسئولیت مدیریت و طراحی و اتصال بخشهای مختلف سیستم بلاک چین را دارد. وی باید معماری مناسبی برای سیستم مدنظر را بسازد. میانگین دستمزد تعیینشده در وبسایتهای کاریابی برای معمار بلاک چین بین ۹۰ تا ۱۵۰هزار دلار در سال تخمین زده میشود که مبلغ کمی نیست و میتواند خیلی بیشتر نیز بشود.
برای اینکه بتوانید معمار بلاک چین شوید، باید برنامهنویسی یا توسعه نرمافزار را به مقدار لازم بلد باشید و با زبانهای برنامهنویسی ++C، جاوااسکریپت، پایتون، سالیدیتی و… کار کرده و مهارتی نسبی را کسب کرده باشید. جدا از این، باید در حوزه بلاک چین و اپلیکیشنهای مربوط به آن نیز تخصص کافی را بهدست بیاورید. به دلیل آنکه قرار است بر این بسترها اپلیکیشن را توسعه دهید. گواهی حرفهای بلاک چین شرکتی (CEBP) از وبسایت آکادمی بلاک چین ۱۰۱ یک گزینه مطلوب برای آموزش آنلاین است.
مدیر پروژه بلاک چینی (Blockchain Project Manager)
مدیر پروژه بلاک چینی مسئولیت محولکردن پروژههای بلاک چین به متخصصانی را دارد که کارشان توسعه راهکارهای بلاک چین است؛ یعنی بهعنوان پیوند یا پل بین سازمان و متخصصان بلاک چین عمل میکند. میانگین درآمد مدیر پروژه بلاک چین حدود ۱۰۰هزار دلار در سال است. این مبلغ براساس آگهیهای شغلی در وبسایتهای کاریابی تعیین شده است.
مدیر پروژه باید از مهارتهای مدیریتی و رهبری و ارتباطی برخوردار باشد. مهارت مدیریت رهبری سنتی (ابری) نیز از دیگر ملزومات این کار است. ازآنجاکه این مدیران قرار است در حوزه بلاک چین فعالیت کنند، بدون شک باید تخصص کافی درزمینه بلاک چین و فناوریهای جدید مرتبط با آن را هم داشته باشند. شایان ذکر است دانشگاه دالهاوس دوره مدیریت پروژه بلاک چین برگزار و در پایان گواهی معتبر نیز به شرکتکنندگان در دوره اعطا میکند.
مشاور بلاک چین
مشاور بلاک چین (Blockchain Consultant) مسئولیت پژوهش، تحلیل، توسعه و آزمایش فناوریهای بلاک چینی را بر عهده دارد. این نوع از فعالیت شامل مستندکردن و نگهداری راهکارها و ادغام معماری آنها درون کسبوکار مدنظر است. هدف مشاوره بلاک چین ترجمه و تبدیل اهداف کسبوکار به نقشه راههایی است که به مشتریان اجازه دهند تا آن را دنبال کنند و اطلاعات کافی درباره خروجیها و نتایج هدف را بهدست آورند.
آن چیزی که کار مشاور بلاک چین را باارزش میکند، توانایی وی در ترکیب مهارتهای کسبوکار و مهارتهای فنی فرد است. با کمک مشاور بلاک چین، شرکتهای توسعه بلاک چین قادر هستند تا پروتکلها و اپلیکیشنهای شخصی برای بهینهسازی داده بسازند. مشاور بلاک چین سالانه چیزی بین ۱۰۰ تا ۱۳۰هزار دلار درآمد دارد. البته که این مبلغ تخمینی است و در شاخههای مختلف احتمال دارد درآمد هر مشاور بلاک چین متفاوت باشد.
هر مشاور بلاک چین به مهارتهای زیادی مانند تحلیل، برنامهنویسی و توسعه نرمافزار، نوآوری، توانایی سازگاری با فناوریهای جدید و ترندهای جدید در حوزه بلاک چین نیازمند است. البته که این مهارتها در شاخههای مختلف ممکن است بیشتر نیز شوند. به عنوان مثال، در بخش مشاوره حقوقی باید بتوانید به ابعاد حقوقی و قانونی و مقرراتی بلاک چین نیز مسلط باشید. مشاوره بلاک چین انواع مختلفی دارد که درادامه به چندتای مهم آن اشاره میکنیم.
مشاور حقوقی بلاک چین (Blockchain Legal Consultant)
مشاوران حقوقی حوزه بلاک چین برای پیشبرد امور حقوقی و قانونی شرکتهای فعال در این حوزه (بلاک چین) استخدام میشوند. بههمین دلیل است که این شغل درآمد مناسبی دارد. زمانی که سازمانها و نهادهای مختلف درصدد بهکارگیری فناوری بلاک چین هستند، مسائل حقوقی مربوط به آن نیز خود را نشان میدهد. شرکتها به مشاوران حقوقی نیاز دارند تا ابعاد قانونی استفاده از فناوریهای جدید را درک و رعایت کنند؛ چراکه به تنهایی توانایی شناخت دلالتهای قانونی و حقوقی فعالیتهای خود را نخواهند داشت.
مشاور حقوقی بلاک چین شغلی پردرآمد است و دستمزد مشاور حقوقی بلاک چین حرفهای سالانه به بیش از ۸۰هزار دلار میرسد. برای کار به عنوان مشاور حقوقی بلاک چین علاوه بر دانش حقوقی درزمینه تجارت و کسب و کار، به دانش کافی در حوزه بلاک چین نیز نیاز دارید و باید مهارتهای ارتباطی قدرتمندی داشته باشید. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه قوانین کشورهای مختلف فرق میکند؛ درنتیجه بسته به کشوری که در آن فعال هستید، باید به قوانین خاص آن کشور نیز توجه کنید.
مشاور فنی بلاک چین (Blockchain Technical Consultant)
مشاور فنی بلاک چین همانگونه که از نامش پیداست، درباره ابعاد فنی فرآیند ادغام و توسعه و راهکارهای بلاک چین و ارزهای دیجیتال به شرکتها و سازمانها مشاوره خواهد داد. برای اشتغال بهعنوان مشاور فنی، باید در حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال کاملاً به تخصص رسیده باشید. از طرف دیگر، لازم است تا تمام ابعاد کار را شناخته و بتوانید در هرجا که نیاز بود، به مدیران مشاوره دهید. مقدار دریافتی فعالان این حوزه متغیر است و بسته به کار و تخصص خود، حقوق متفاوتی را دریافت میکنید.
تحلیلگر بلاک چین
تحلیلگر بلاک چین نیز یکی دیگر از مشاغل پردرآمد در این حوزه است. تحلیلگر بلاک چین قادر است تا وظایفی مانند تحلیل ریسک و تحلیل کسب و کار درزمینه بلاک چین را انجام دهد. عوامل ریسک در اپلیکیشن یا سیستم را تحلیل و بررسی کرده و بعد از شناسایی خطرهای بالقوه، راهکارهای رفع آن را ارائه کند. میانگین حقوق سالانه هر تحلیلگر بلاک چین بین ۶۰ تا ۷۰ هزار دلار است. این حقوق براساس آگهیهای کاریابی تخمین زده شده و ممکن است در برخی نقاط بیشتر یا کمتر باشد.
مهارتهایی مانند رمزنگاری و حسابرسی مبتنی بر بلاک چین، توانایی تشخیص ریسک و ارائه راهکار و تحلیل کدنویسی از مهارتهای لازم برای هر فرد تحلیلگر بلاک چین هستند. افزون بر این، باید در زمینه مالی هم تخصص داشته باشید؛ به دلیل آنکه یکی از اولین کاربردهای بلاک چین «مالی» است. مهارتهای ارتباطی و پژوهشی هم جزئی جدانشدنی از مشاغل حوزه بلاک چین هستند. البته این نکته را فراموش نکنید که تعداد بلاک چینها هرروز در حال افزایش است و روند توسعه این فناوری همچنان ادامه دارد؛ پس نباید از این روند عقب بمانید.
معاملهگر (Trader)
معامله کردن شاید یکی از اولین و رایجترین کارها در حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال باشد که به ذهن میرسد. ازآنجایی که ارزهای دیجیتال به سرعت در میان مردم محبوبیت پیدا کردند و ارزش آنها افزایش یافت، افراد زیادی به عنوان معاملهگر یا تریدر در این حوزه وارد شدند. البته سودهای هنگفتی نیز بهجیب زدند. معاملهگران، ارزهای دیجیتال را خریدوفروش میکنند و با افزایش قیمت داراییها، گرفتن نوسان قیمت، تحلیل تکنیکال و… درآمد کسب میکنند.
درآمد ماهانه یا سالانه هر معاملهگر ارز دیجیتال چقدر است؟ برای این پرسش نمیتوان پاسخی ساده یا مستقیم یافت. اینکه معاملهگر ارز دیجیتال با چه مقدار سرمایهای کارش را آغاز میکند و درزمینه معاملهگری چقدر مهارت دارد؟ یا چه ارزهایی را خریدوفروش میکند؟ همه نکات مهمی هستند. ناگفته نماند تعداد معاملهگران بازار ارزهای دیجیتال بهشدت افزایش یافته و بازه درآمدشان نیز بسیار گستردهتر شده است.
با این تفاسیر، اگر معاملهگری را حرفه و شغل اول به حساب آوریم، قضیه متفاوت است. در سطح جهانی، معاملهگر حرفهای میتواند سالانه به صورت میانگین ۹۰ هزار دلار درآمد را برای خود کسب کند. رقمهای خیلی بیشتر و خیلی کمتر از این نیز وجود دارد. لازم به ذکر است که افزایش یا کاهش درآمد در این شغل، ابتدا به خودِ معاملهگر و سپس به شرایط بازار بستگی دارد.
هر معاملهگر موفق باید از مهارتهایی مانند تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال (بنیادی)، غلبه بر احساسات، نظم، صبر، مدیریت ریسک، بررسی شاخصها، مهارت جستوجو، انتخاب یا ساخت راهبرد و… بهره بگیرد. معاملهگری که این مهارتها را داشته باشد، ممکن است گاهی با ضرر مالی نیزمواجه شود؛ ولی درنهایت به سود و درآمد خواهد رسید.
با جستوجویی ساده در سطح اینترنت میتوانید دورههای معاملهگری بسیار زیادی را پیدا کنید. هم وبسایتهای ایرانی و هم وبسایتهای خارجی دورههای مختلفی برای آموزش معاملهگری ارزهای دیجیتال برگزار میکنند و پس از بررسی دقیق، میتوانید در دورههای مختلف شرکت کنید.
توجه داشته باشید که «معاملهگری» را با «تحلیلگری بلاک چین» اشتباه نگیرید. گرچه در هر دو عنوان شغلی افراد به تحلیل میپردازند ولی در تحلیل بلاک چین، تحلیل ابعاد فنی، پیادهسازی فناوری بلاک چین، برنامهنویسی و کد مدنظر است. تحلیلگر بلاک چین از شرکت یا پروژه بلاک چینی بابت تحلیل و بررسی ابعاد مختلف مانند قوتها و ضعفها دستمزد میگیرد. درصورتی که در معاملهگری، تریدر جدولها و نمودارها، قیمت و افت و خیز ارزهای دیجیتال را تحلیل و از محل خرید و فروش آنها کسب سود میکند.
جمعبندی
هرچه دنیای بلاک چین و ارزهای دیجیتال توسعه یابد و همه گیرتر شود، مشاغل و فرصتهای شغلی بیشتری در این حوزه بهوجود خواهد آمد. بلاک چین، فناوری ماندگاری است و بدون شک در آینده با شناخت پتانسیل، مزایا و قابلیتهای نهفته آن، تعداد فرصتهای شغلی هم افزایش خواهد یافت.
در سالهای نه جندان دور، تعداد افراد شاغل در این حوزه بهشدت افزایش خواهد یافت. به همین دلیل اگر در این زمینه سررشتهای دارید و به فعالیت در آن علاقهمند هستید، بد نیست گوشه چشمی به یکی از مشاغل پردرآمد معرفیشده در این مطلب بیندازید. شاید شما نیز در آینده به عنوان متخصص توسعه یا تحلیلگر بلاک چین یا عناوین ذکر شده دیگر مشغول کار شدید.
در ایران نیز شرکتهای فعال در حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال رو به رشد هستند. طی سالهای گذشته، فرصتهای شغلی زیادی بهوجود آمده است. از آنجایی که تعداد متخصصان حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال چندان زیاد نیست، میتوان با کسب مهارت و تلاش به شغلی پردرآمد در این حوزه دست یافت.
از طرفی دیگر، متخصصان این حوزه اغلب مهارتهای مشترکی دارند که در بخشهای دیگر نیز کاربرد دارد. پس با واردشدن به یک تخصص و شروع کار، راه برای ورود به عرصههای دیگر هم هموار میشود. شاید توسعهدهنده بلاک چین بتواند با توسعه مهارتهای خود، تحلیلگر بلاک چین یا حتی مشاور فنی نیز باشد.
مشاغلی که در این مقاله معرفی کردیم، نمونههایی از پردرآمدترین مشاغل حوزه بلاک چین و ارزهای دیجیتال هستند. شاید مشاغل کمدرآمدتری نیز در این حوزه وجود داشته باشد؛ ولی این عناوین از مشاغل برتر هستند. اگر بتوانید در یکی از آنها مشغول کار شوید، آینده خود را تضمین کردهاید؛ به دلیل آنکه بلاک چین همان آینده است.