اتریوم ( Ethereum ) یک پلتفرم عمومی، متنباز، زنجیره بلوکی-محور با رایانش توزیعشده برای استفاده در قراردادهای هوشمند است. این پلتفرم ماشین مجازی تورینگ کامل اتریوم (EVM) را فراهم میآورد. این اسکریپتها، با استفاده از شبکهٔ بینالمللی گرههای عمومی اجرا میشوند. اتریوم همچنین یک توکن ارز رمزپایه به نام «اتر» ارائه میکند. اتر درمیان حسابها قابل انتقال است. همینطور میتواند به گرههای شرکتکننده برای محاسباتی که انجام دادند پرداخت شود. گس در Ethereum، سازوکار کار داخلی قیمتگذاری است که برای جلوگیری از اسپمینگ و مکانیابی منابع روی شبکه به کار گرفته میشود.
تاریخچه اتریوم
ایده راه اندازی Ethereum توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ طی یک مقاله سفید ارائه شد. او در مجله بیت کوین فعالیت داشت و اعتقاد داشت بیت کوین دچار کمبودهایی است که باید برطرف شود. در نهایت او در ژانویه ۲۰۱۴ به همراه چند توسعه دهنده دیگر ایده خود را کامل تر نمود. در ماه اوت همان سال بوترین برای پیادهسازی پروژه خود جذب سرمایه کرد.
ویتالیک بوترین؛ خالق اتریوم
ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، برنامهنویس روسی کانادایی است که بهعنوان یکی از همبنیانگذاران Ethereum شناخته میشود. بوترین بهعنوان یکی از همبنیانگذاران Bitcoin Magazine در ۲۰۱۱، فعالیت خود را در دنیای ارزهای دیجیتال آغاز نمود. ویتالیک در اواخر ۲۰۱۳ با هدف ساخت اپلیکیشنهای غیر متمرکز اوراق سفید Ethereum را منتشر کرد. بوترین ادعا کرد که از بیت کوین و تکنولوژی بلاک چین به جز کاربرد پولی میتوان در سایر اپلیکیشنها با کاربردهای دیگر نیز استفاده کرد. در ادامه برای این کار به زبانی اسکریپتی برای توسعهی این اپلیکیشنها نیاز بود. در واقع این کار باعث میشد سایر سرمایهها مانند سهام و املاک را بتوان وارد فضای بلاک چین کرد.
بیت کوین برای بوترین دارای عملکردهای بسیار محدودی بود. او در مصاحبهای با Business Insider گفته بود که بیت کوین همانند ماشینحساب جیبی است که تنها در انجام یک کار بهخوبی عمل میکند. این درحالیست که Ethereum مانند گوشی هوشمندی است که دارای اپلیکیشنهای متعددی برای استفاده است.
انتخاب نام اتریوم
ویتالیک بوترین نام اتریوم را از میان تعداد زیادی از عناصر برگرفته از موضوعات علمی تخیلی انتخاب کرد. او گفته است: فورا فهمیدم که این نام را از تمامی جایگزینهای دیگر بیشتر دوست دارم. همچنین او گفت این واژه و اتر به محیطی فرضی و نامرئی اشاره دارد که به درون جهان نفوذ میکند. بوترین درنظر داشت تا پلتفرمش به محیطی زیربنایی و نامحسوس تبدیل شود و به اپلیکیشنها اجازه دهد روی آن اجرا شوند.
معرفی اتریوم
میتوان به گونهای دیگر به پرسش «اتریوم چیست؟» پاسخ داد و آن را تعریف نمود. مثلا میتوانیم بگوییم: اتریوم یک پلتفرم آزاد مبتنی بر بلاک چین است که توسعه دهندگان در آن قادرند تا برنامههای غیر متمرکز خود را روی آن پیادهسازی کنند. شاید این پرسش هم برایتان پیش بیاید که: آیا اتریوم شبیه بیت کوین است؟ در پاسخ باید گفت که هم بله و هم نه. در واقع Ethereum همانند بیت کوین میتواند به عنوان ارز دستهبندی شود اما کاربردهای اتریوم متفاوتتر از بیت کوین است. برای درک بهتر Ethereum ابتدا بهتر است کمی با بلاک چین و نحوه کار آن آشنا شوید.
اتریوم چگونه کار میکند
مانند تمام ارزهای دیجیتال، اتریوم بر اساس قواعد بلاک چین کار میکند. بلاک چین دفتر کل عمومیِ غیرمتمرکز و توزیعشدهای است که در آن تمامی تراکنشها ثبت و تأیید میشوند. بلاک چین Ethereum از این لحاظ توزیعشده است که تمام کسانی که در شبکهی اتریوم مشارکت میکنند، نسخهی مشابهی از دفتر کل (لجر) را در اختیار دارند، این امر به آنها اجازه میدهد تا سوابق تمامی تراکنشهای گذشته را مشاهده نمایند. همچنین بلاک چین اتریوم از آن سو غیرمتمرکز است که شبکه توسط نهادی متمرکز کنترل نمیشود بلکه توسط دارندگان دفترکل توزیعشده مدیریت میشود.
تراکنشهای بلاک چین از رمزنگاری برای امن نگه داشتن شبکه و تأیید تراکنشها استفاده میکنند. افراد از کامپیوتر یا دستگاههای خاصی به نام ASIC برای استخراج معادلات پیچیدهی ریاضیاتی استفاده میکنند تا هر تراکنش را روی شبکه تأیید کنند. در نهایت بلاکهای جدیدی را به بلاک چین که قلب سیستم است اضافه مینمایند. مشارکتکنندگان در این کار با کوینهای رمزارز پاداش میگیرند. در سیستم Ethereum نام این کوینها اتر (ETH) است.
از اتر مانند بیت کوین میتوان برای خرید و فروش کالا و خدمات استفاده کرد. قیمت اتر در گذشته رشد سریعی داشته و آن را به داراییهای بلامنازع برای سرمایهگذاری تبدیل کرده است. از این اپلیکیشنها میتوان برای ذخیرهسازی و انتقال دادههای شخصی و تراکنشهای مالی پیچیده استفاده کرد.
ارز دیجیتال یا کوین اتر چیست؟
تمام شبکههای بلاکچین یک ارز دیجیتال بومی مخصوص به خود دارند و درباره بلاک چین اتریوم رمزارز اتر است. نماد این رمزارز، ETH است و هروقت به دنبال قیمت لحظهای اتریوم بودید، باید این نماد را جستجو نمایید. عدهای هنگام گفتگو درباره این رمزارز، به اشتباه آن را Ethereum مینامند. اما باید بدانید اتریوم نام شبکه است و اتر نام رمزارز بومی این شبکه. برای اینکه یک تراکنش در شبکه اتریوم انجام گیرد، باید مقدار قابل مشخصی ارز دیجیتال اتر به عنوان ابزار پرداخت بپردازیم. درواقع کارمزد تمام تراکنشهای روی شبکه Ethereum و برنامههای غیرمتمرکز مبتنی بر این شبکه، توسط رمزارز اتر پرداخت میشود.
به بیانی دیگر اتر نه تنها یک رمزارز نیست؛ بلکه به نوعی سوخت برنامههای غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم است. اگر شخصی بخواهد تغییری روی برنامههایی که روی شبکه هستند اعمال کند، در ابتدا باید کارمزد آن را پرداخت کند تا اعضای شبکه انگیزه کافی را برای پردازش کردن درخواست او داشته باشند.
کارمزد تراکنشهای شبکه به طور اتوماتیک و برمبنای میزان گس مورد نیاز برای انجام آن تراکنش محاسبه میشوند. درواقع میزان سوخت مورد نیاز، بر اساس مقدار قدرتی محاسبات مورد نیاز برای انجام آن تراکنش تعیین میشود.
توکن اتریوم
در اصل اتر یک ارز رمزپایه است که در شبکه اتریوم از آن استفاده میشود. پس اگر قرار باشد در شبکه Ethereum تراکنشی صورت گیرد، باید از توکن اتر استفاده کرد. دقیقاً مثل بیت کوین که دارای واحدهای کوچکتری به نام میلی بیت و ساتوشی است، اتر هم دارای واحدهای کوچکتری با نام گذاریهای مختلف است. واحدهای کوچکتر Ethereum را szabo (سابو) میگویند؛ و تقسیمبندی آن به صورت زیر است.
هر یک ether برابر با یک میلیون سابو میباشد.
اتریوم با کدام زبان برنامهنویسی نوشته شده است
۴ منبع رسمی از اتریوم در حال حاضر موجود هستند. که همهی آنها به صورت مستقل از هم و دارای کلاینتهای کاملا فعال هستند. تمامی این ۴ نسخه بهطور کامل مقالات زرد (فنی) Ethereum را پیادهسازی میکنند. این چهار نسخه ذکرشده به زبانهای برنامهنویسی زیر نوشته شدهاند:
- ++C
- Python
- Golang
- Java
با گذشت زمان نسخههای دیگر از اتریوم به زبانهای غیر رسمی ارائه شدند که از جمله آنها میتوان به زبانهای برنامهنویسی زیر اشاره کرد:
- JavaScript
- Rust
- Ruby
- Haskell
آدرسهای اتریوم
آدرسهای اتریوم با پیشوند 0x ساخته شدند که این خود معرف هگزادسیمال است و پس از این دو رقم، ۲۰ بایت دیگر اضافه میشود، در هگزادسیمال دو رقم معادل یک بایت است؛ به این معنی که ۴۰ رقم هگزادسیمال دیگر به آدرس اضافه میشود. برای نمونه آدرس «0xb794f5ea0ba39494ce839613fffba74279579268» مثالی از آدرس Ethereum است. پس به این موضوع توجه داشته باشید آدرس کیف پول اتریوم شما باید به فرمت اشاره شده باشد. آدرس قراردادهای هوشمند نیز به همین فرمت اشاره شده است.
مرورگر بلاک چین اتریوم
مرورگر بلاک چین این امکان را به کاربران میدهد تا در مورد بلاکهای استخراجشده و تراکنشهایی که اخیرا روی بلاک چین انجام شده است، جستجو کنند. اصلیترین ویژگی مرورگر بلاک چین برای کاربران خود پیگیری تراکنشها است. از این “لینک” میتوان به مرورگر بلاک چین اتریوم دسترسی پیدا کرد و با ورود آدرس والت خود وضعیت تراکنشهای صورتگرفته را مشاهده نمود.
گس فی اتریوم (Gas) به چه معنا است
گس واحدی اندازهگیری است که در محاسبهی هزینهی تراکنش مورد استفاده قرار میگیرد. گس معادل اتری است که فرستندهی تراکنش باید به ماینرها برای تأیید تراکنشها در بلاک چین بپردازد.
کارایی اتریوم در چه مواردی است؟
در اتریوم، همه قراردادهای هوشمند به صورت کاملا عمومی در هرگره از بلاکچین ذخیره شدهاند. این مورد، هزینههایی را دارد. بلاکچین بودن به این معنا است که پلتفرم با توجه به نوع طراحی آن (یعنی همان ذات بلاکچین بودن و غیرمتمرکز بودن) امنسازی شده است. همچنین این پلتفرم، مثالی از یک سیستم کامپیوتری توزیع شده با «تحمل خطای بیزانس» (Byzantine Fault) بالا است.
نقطه ضعف این مورد، مشکل در کارایی است که در آن، هر گره همه قراردادهای هوشمند را در زمان واقعی محاسبه مینماید و منجر به سرعت پایینتر میشود. در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶)، پروتکل اتریوم این قابلیت را داشت در حدود ۲۵ تراکنش در ثانیه را پردازش کند. پلتفرم پرداخت ویزا (Visa)، درمقایسه با پلتفرم Ethereum میتوانست ۴۵,۰۰۰ پرداخت در ثانیه را انجام دهد. همین اختلاف زیاد در توان پردازش دو پلتفرم و توان پردازشی ناچیز پلتفرم اتریوم، باعث شد تا سوالاتی پیرامون مقیاسپذیری Ethereum مطرح شود.
بعد از به روز رسانیهایی که در پلتفرم اتریوم صورت گرفت، در آذر ۱۳۹۵ (دسامبر ۲۰۱۶)، برای اولین بار Ethereum بیش از یک میلیون تراکنش را در یک روز پردازش کرد.
مهندسهای اتریوم روی خرد کردن (Sharding) محاسبات کار کردند و گام بعدی توسعه پلتفرم Ethereum (با عنوان Ethereum2) در Devcon3 اتریوم در نوامبر سال ۲۰۱۷ معرفی شد. بلاکچین اتریوم به دلایل امنیتی از درخت مرکل استفاده مینماید تا مقیاسپذیری را تا حدودی بهبود ببخشد و هشهای تراکنش را بهینه کند. هنگام هر پیادهسازی، درخت مرکل امکان صرفهجویی در فضا، تنظیم اثبات عضویت و همگام سازی مخدوم سبک (Light Client) را فراهم میکند. شبکه اتریوم با گذشت زمان، با مسئله تراکم مواجه شد. برای مثال، تراکمی که در اواخر سال ۲۰۱۷ به دلیل بازی Cryptokitties به وقوع پیوست فراتر از حد انتظار بود.
قرارداد هوشمند چیست؟
حال نوبت آن است تا با یکی از ارکان مهم شبکه اتریوم یعنی قرارداد هوشمند آشنا شوید. قرارداد هوشمند به زبان ساده، پروتکلی است که از آن برای تنظیم قرارداد بدون واسطه استفاده میشود. به کمک قرارداد هوشمند، میتوانید ساز و کاری برای معامله مد نظرتان تعیین کنید و مطمئن باشید که امکان تغییر و دخل و تصرف در آن وجود ندارد.
نکته مثبت قراردادهای هوشمند این است که شما و طرف مقابلتان در معامله را از مداخلهگیری اشخاص ثالث بینیاز میکنند. شاید بتوان گفت بزرگترین ویژگی که اتریوم را از بیت کوین متمایز میکند نیز همین قراردادهای هوشمند هستند.
بلاک چین اتریوم امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را فراهم میکند. یعنی شما میتوانید با کمک زبان برنامه نویسی سالیدیتی، یک قرارداد هوشمند بر بستر بلاک چین اتریوم بنویسید. این قرارداد هوشمند میتواند برای ایجاد انواع عملکردهای مورد نظر شما طراحی شود. در واقع، بلاک چین اتریوم بستری مناسب برای افرادی است که به دنبال پیادهسازی ایدههای خود در قالب برنامههای غیرمتمرکز هستند.
قراردادهای هوشمند اتریوم به چه زبانی نوشته میشوند
در ادامه باید بدانیم که قراردادهای هوشمند در بلاک چین اتریوم به زبان سالیدیتی (Solidity) نوشته شده است که زبانی شیءگرا است. این زبان در اکثر بلاک چینها به کار میرود. سالیدیتی برای اولین بار در آگوست ۲۰۱۴ توسط گوین وود معرفی شد. بعدها توسط تیم سالیدیتی که عضوی از پروژهی اتریوم بودند، توسعه داده شد. برنامههای نوشتهشده توسط سالیدیتی بر روی ماشین مجازی اتریوم قابلیت اجرا دارند.
بلاکچین اتریوم
تاریخچه همه قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم قابلیت ذخیره سازی دارند. ساختار بلاکچین اتریوم شباهت بسیار زیادی به ساختار بلاکچین بیتکوین دارد. بلاکچین Ethereum یک رکورد به اشتراک گذاشته شده از کل قرارداد هوشمند و تاریخچه تراکنش است. صدها داوطلب از سراسر جهان، یک کپی از کل بلاکچین اتریوم را نزد خود ذخیره میکنند.
این مورد یکی از ویژگیهایی است که پلتفرم اتریوم را متمایز مینماید. هر یک از این کپیها، یک گره Node در شبکه Ethereum نامیده میشوند. هر بار که یک قرارداد هوشمند اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد، شبکهای از هزاران کامپیوتر در حال پردازش آن هستند و اطمینان حاصل میکنند که کاربر از قوانین مربوطه تبعیت میکند.
همه این گرهها متصل هستند. که علاوه بر ذخیرهسازی این دادهها، هر گره اتریوم از مجموعه مشابه از قواعد برای پذیرش تراکنشها و اجرا قراردادهای هوشمند، پشتیبانی مینماید. برخلاف بیتکوین، گرههای اتریوم بیش از جزئیات تراکنش را ذخیره میکنند. شبکه نیاز به پیگیری وضعیت State یا اطلاعات کنونی همه این برنامههای کاربردی شامل تراز هر کاربر و همه کدهای قرارداد هوشمند دارد. همه این موارد و هر تغیری که روی آنها انجام شود را ذخیره میکند. در ادامه، خلاصهای از آنچه که در هر گره ذخیره شده است بیان شده است.
حسابها: هر کاربر میتواند یک حساب را داشته باشد که نشان میدهد هر کاربر چه میزان اتر دارد.
کد قرارداد هوشمند: اتریوم قراردادهای هوشمندی را ذخیره مینماید که قوانین مورد نیازی که باید برای قفلگشایی و انتقال پول رعایت شوند را توصیف میکند.
وضعیت قرارداد هوشمند: وضعیت (State) قرارداد هوشمند را مشخص میکند.
هدف اتریوم چیست؟
جوزف لوبین یکی از توسعه دهندگان اتریوم درمورد هدف تریوم اینگونه بیان کرد. او گفت که اتریوم به وجود آمد تا برای بسیاری از کارهای زندگی به جز خود به هیچ نهاد، بانک و شرکتی نیازی نداشته باشیم. شبکه بیت کوین به وسیله بلاک چین کلیه تراکنش های مالی را در سراسر دنیا بر روی کامپیوترها اعمال میکند. که بدین ترتیب به آسانی می تواند ارزهای مختلف را به سراسر جهان بدون هیچ واسطه ای انتقال دهد. گام های برداشته شده اتریوم باز هم فراتر از بیت کوین بوده است. که به موجب آن قابلیت اجرای غیرمتمرکز کدهای کامپیوتری را نیز به وجود آورده است. این عامل سبب شده است تا علاوه بر پول کلیه فرآیندها نیز غیرمتمرکز شود.
اتریوم و بیت کوین چه شباهتهایی به هم دارند؟
بلاک چین بیت کوین برای پیگیری مالکیت پول دیجیتال بیت کوین استفاده میشود. اما بلاک چین اتریوم برای اجرای کدهای برنامه نویسی برنامههای غیرمتمرکز طراحی شده است. همانند بیت کوین، اتریوم نیز یک بلاک چین توزیع شده از نوع عمومی است. اگر چه تفاوتهای فنی بسیاری بین این دو وجود دارد اما مهمترین تفاوت آنها اهداف و قابلیتهایشان است. بیت کوین یک برنامه کاربردی خاص از فناوری بلاک چین است. در واقع بیت کوین با هدف راه اندازی یک سیستم پرداخت جهانی، همتا به همتا و غیرمتمرکز ایجاد شده است.
برای درک بیشتر این موضوع، بلاک چین بیت کوین را سیستم عاملی در نظر بگیرید. که فقط یک نرم افزار به نام بیت کوین روی آن اجرا میشود. در نقطه مقابل، بلاک چین اتریوم را سیستم عاملی در نظر بگیرید که هزاران نرم افزار و سرویس مختلف میتوانند روی آن فعالیت کنند.
با این حساب، درک مفهوم توکن برایتان بسیار آسان خواهد بود. در اَصل یک توکن، ارز برنامهای غیرمتمرکز است که خودش بلاک چین خصوصی ندارد و از بلاک چینهای دیگر مثل اتریوم استفاده میکند.
در بلاک چین اتریوم، ماینرها بر روی یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده به نام اتر که شبکه را تأمین میکند، کار میکنند. در واقع اتر یک ارز دیجیتال تجاری و قابل حمل است که برای پرداخت هزینههای تراکنش نرم افراز مورد نظر، توسط توسعه دهندگان نرم افزار، مورد استفاده قرار میگیرد.
آیا بیت کوین و اتریوم، آینده مشترکی دارند؟
بیت کوین پیشگام در حوزه ارزهای دیجیتال است؛ این شبکه نوعی نرم افزار روی یک بلاک چین است. با این حال، بیت کوین فقط یک نرم افزار است. مثلاً ایمیل یکی از کاربردهای اینترنت است اما فقط یکی از هزاران کاربرد این فناوری است.
دکتر گاوین وود از بنیانگذاران اتریوم در این رابطه میگوید، تصور کنید در خیابان هستید و میخواهید اسنپ بگیرید. از اسنپ درخواست خودرو میکنید و یک ماشین خودران بدون راننده شما را سوار میکند. تاکسی شما را به یک پمپ بنزین میبرد و هزینه سوخت را از پول مسافرهای قبلیاش پرداخت میکند. سپس شما را به مقصدتان میرساند و کرایه سفرتان هم از کیف پول الکترونیکی شما پرداخت میشود.در زمانی که تاکسی در حال رساندن شما به مقصد است، به صورت اتوماتیک هزینه بیمه سالیانه و بدهی ماهانه مالک خود را هم پرداخت میکند. سپس بعد از پیاده کردن شما هم به یک تعمیرگاه میرود تا عیبهای احتمالی اتومبیل را تعمیر کند. شاید در ظاهر با خودتان فکر کنید که اینها صحنهای از یک فیلم علمی و تخیلی باشند، اما این آینده است. قراردادهای هوشمند میتوانند آینده جهان را بسازند.
مزایای Ethereum
- شبکهای بزرگ و قابل دسترس: مزایای شبکهی اتریوم پس از سالها فعالیت و حجم تریدهای میلیاردی، آزمایش خود را پس دادهاند. اتریوم دارای جامعهای جهانی است که دارای بزرگترین اکوسیستم در بین بلاک چینها و رمزارزها است.
- عملکردهای گسترده: از اتریوم علاوه بر استفاده بهعنوان ارزی دیجیتال، میتوان برای انجام دیگر تراکنشهای مالی، اجرای قراردادهای هوشمند و ذخیرهی داده برای اپلیکیشنهای شخص ثالث استفاده نمود.
- نوآوری مداوم: جامعهای گسترده از توسعهدهندگان اتریوم که به صورت مداوم در حال یافتن راه حلی برای ارتقای شبکه و توسعهی اپلیکیشنهای جدید هستند. به دلیل محبوبیت بیش از حد اتریوم، این بلاک چین شبکهای است که نسبت به سایر بلاک چینها برای ساخت اپلیکیشنهای جدید، هیجانانگیز و غیر متمرکز از آن استفاده میکنند.
- پرهیز از واسطهها: شبکهی غیر متمرکز اتریوم این قول را به کاربران میدهد که واسطههای شخص ثالث را حذف کند برای مثال وکیلهایی قراردادها را مینویسند و تفسیر میکنند، بانکهایی که واسط انجام تراکنشهای مالی هستند یا سرویسهای هاستینگ وب، شبکهی اتریوم تمامی این خدمات را ارائه و این واسطهها را حذف خواهد کرد.
معایب Ethereum
- افزایش هزینههای کارمزد: محبوبیت بسیار زیاد اتریوم باعث بالا رفتن هزینههای کارمزد شده است. کارمزدهای تراکنش اتریوم یا گس در فوریه ۲۰۲۱ (بهمن ۱۳۹۹) رکورد ۲۳ دلاری را به ثبت رساند که این مقدار اگر ماینر باشید عالی است و اگر از شبکه استفاده میکنید وحشتناک است. در بیت کوین، شبکه به تأییدکنندگان تراکنش کارمزد پرداخت میکند اما در اتریوم خود مشارکتکنندگان در تراکنش نیز باید هزینه کارمزد را پرداخت نمایند.
- تورم بالقوه: گرچه اتریوم دارای محدودیت صدور ۱۸ میلیون اتر در سال است؛ اما محدودیتی از جانب کوینهای قابل ایجاد وجود ندارد. این ممکن است به این معنی باشد که اتریوم برای سرمایهگذاری زیاد شبیه دلار عمل میکند و مثل بیت کوین نیست که دارای حداکثر تعداد کوین مشخص است.
- مسیر سخت یادگیری برای توسعهدهندگان: اتریوم برای توسعهدهندگانی که میخواهند از پردازش متمرکز به شبکههای غیر متمرکز مهاجرت کنند، ممکن است مشکل باشد.
- آیندهای نامشخص: اتریوم بهطور مداوم در حال سیر تکامل افزایشی و بهتر شدن است و توسعهی اتریوم ۲٫۰ نیز نوید عملکرد بهتر و بهره وری بیشتری را میدهد؛ و اما این بهروزرسانی اصلی در شبکه باعث شد تا ایجاد عدم قطعیت برای اپلیکیشنها و معاملات کنونی در حال انجام باشد.